เครื่องเจียรหรือ “ลูกหมู” เป็นเครื่องมือช่างที่ต้องรับภาระงานหนัก ทำให้ชิ้นส่วนภายในมีการสึกหรออยู่เสมอ ชิ้นส่วนที่สำคัญและต้องเปลี่ยนตามอายุการใช้งานก็คือ แปรงถ่าน (Carbon Brush) ซึ่งทำหน้าที่ส่งผ่านกระแสไฟฟ้าไปยังทุ่นมอเตอร์ หากแปรงถ่านหมดหรือสึกมาก จะทำให้เครื่องเจียรเกิดประกายไฟรุนแรง, กำลังตก, หรือหยุดทำงานในที่สุด

การเปลี่ยนแปรงถ่านด้วยตัวเองนั้นไม่ยากอย่างที่คิด เพียงทำตามขั้นตอนอย่างละเอียดและรอบคอบ พร้อมเลือกใช้แปรงถ่านที่มีคุณภาพ ก็จะช่วยยืดอายุการใช้งานเครื่องเจียรคู่ใจของคุณได้อย่างเต็มประสิทธิภาพครับ

สัญญาณเตือนว่าควรเปลี่ยนแปรงถ่าน

• เกิดประกายไฟมากกว่าปกติ: ขณะใช้งาน จะเห็นประกายไฟแลบออกมาจากช่องระบายอากาศบริเวณท้ายเครื่องรุนแรงกว่าเดิม

• เครื่องไม่มีกำลัง: รู้สึกว่าเครื่องหมุนช้าลง หรือไม่มีแรงตัด-เจียรชิ้นงานเหมือนเคย

• เครื่องติดๆ ดับๆ: เครื่องทำงานไม่ต่อเนื่อง มีอาการกระตุก หรือบางครั้งเปิดไม่ติด

• มีกลิ่นไหม้: อาจมีกลิ่นไหม้อ่อนๆ ออกมาจากตัวเครื่อง

หากพบอาการเหล่านี้ ควรหยุดใช้งานทันทีและเตรียมเปลี่ยนแปรงถ่านใหม่ครับ

อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม

1. แปรงถ่านใหม่: ต้องเป็นรุ่นที่ตรงกับเครื่องเจียรของคุณ แนะนำให้เลือกใช้แปรงถ่านคุณภาพสูง เช่น แปรงถ่านยี่ห้อ NKT ซึ่งเป็นที่รู้จักในกลุ่มช่างมืออาชีพ

2. ไขควง: ส่วนใหญ่จะเป็นไขควงสี่แฉก (ปากแฉก) และไขควงปากแบน

3. แปรงเล็กๆ หรือที่เป่าลม: สำหรับทำความสะอาดฝุ่นผงคาร์บอน

4. คีมปากเล็ก (อาจจำเป็นในบางรุ่น): สำหรับช่วยจับหรือดึงชิ้นส่วนเล็กๆ

ขั้นตอนการเปลี่ยนแปรงถ่าน

คำเตือนที่สำคัญที่สุด: ต้องถอดปลั๊กไฟของเครื่องเจียรออกจากเต้าเสียบทุกครั้งก่อนเริ่มลงมือซ่อมบำรุง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากไฟฟ้าดูดหรือเครื่องทำงานโดยไม่ตั้งใจ

ขั้นตอนที่ 1: ตรวจสอบและหาตำแหน่งของซองแปรงถ่าน

ตำแหน่งของซองแปรงถ่านในเครื่องเจียรแต่ละรุ่นอาจแตกต่างกันไป แต่โดยทั่วไปจะมี 2 ลักษณะหลักๆ คือ:

• แบบมีฝาปิดถ่าน: จะมีฝาปิดลักษณะเป็นวงกลมมีร่องให้ไขควงปากแบนไขได้ อยู่ตรงข้ามกัน 2 ฝั่ง บริเวณส่วนท้ายของตัวเครื่อง

• แบบอยู่ภายในตัวเครื่อง: ต้องไขนอตที่ท้ายเครื่องเพื่อเปิดฝาครอบสีดำออกก่อน จึงจะเห็นซองแปรงถ่านอยู่ภายใน

ขั้นตอนที่ 2: เปิดฝาครอบซองแปรงถ่าน

• สำหรับรุ่นที่มีฝาปิดถ่าน: ใช้ไขควงปากแบนค่อยๆ หมุนทวนเข็มนาฬิกาเพื่อเปิดฝาปิดซองแปรงถ่านออก แล้วดึงสปริงพร้อมแปรงถ่านเก่าออกมาตรงๆ

• สำหรับรุ่นที่ต้องเปิดฝาท้ายเครื่อง: ใช้ไขควงสี่แฉกไขนอตที่ยึดฝาครอบท้ายเครื่องออก แล้วค่อยๆ ดึงฝาครอบออกอย่างระมัดระวัง จะเห็นซองแปรงถ่านอยู่ 2 ฝั่ง

ขั้นตอนที่ 3: ถอดแปรงถ่านเก่าออก

1. ปลดขั้วต่อสายไฟ: แปรงถ่านจะมีสายไฟเล็กๆ ต่ออยู่กับขั้วเสียบ ให้ใช้ปลายนิ้วหรือคีมปากเล็กค่อยๆ ดึงขั้วต่อสายไฟออก

2. ปลดสปริง: ใช้ไขควงเล็กๆ หรือปลายเล็บเกี่ยวสปริงที่กดทับแปรงถ่านอยู่ออกด้านข้าง

3. ดึงแปรงถ่านเก่าออก: เมื่อปลดสปริงแล้ว สามารถดึงแปรงถ่านอันเก่าออกมาจากซองได้อย่างง่ายดาย

ขั้นตอนที่ 4: ทำความสะอาด

ก่อนใส่แปรงถ่านใหม่เข้าไป ควรใช้แปรงเล็กๆ หรือที่เป่าลมทำความสะอาดฝุ่นผงคาร์บอนสีดำที่ตกค้างอยู่ในซองแปรงถ่านและบริเวณใกล้เคียงให้หมดจด

ขั้นตอนที่ 5: ใส่แปรงถ่านใหม่

1. ใส่แปรงถ่านใหม่เข้าซอง: นำแปรงถ่านอันใหม่ (เช่น แปรงถ่าน NKT ที่เตรียมไว้) ใส่กลับเข้าไปในซอง โดยจัดตำแหน่งให้ถูกต้อง แปรงถ่านควรจะเลื่อนเข้า-ออกในซองได้อย่างอิสระ ไม่ฝืด

2. เกี่ยวสปริงกลับที่เดิม: นำสปริงมาวางกดลงบนหัวของแปรงถ่านให้เข้าที่

3. เสียบขั้วต่อสายไฟ: นำขั้วต่อสายไฟของแปรงถ่านใหม่เสียบกลับเข้าไปที่เดิมให้แน่น

ทำซ้ำขั้นตอนที่ 3-5 กับแปรงถ่านอีกข้างหนึ่ง

ขั้นตอนที่ 6: ประกอบเครื่องกลับและทดสอบ

1. ปิดฝาครอบ: ประกอบฝาครอบท้ายเครื่องกลับเข้าที่เดิม และขันนอตให้แน่นพอดี

2. ทดสอบการทำงาน: เสียบปลั๊กไฟ และลองเปิดเครื่องเจียรทำงานดูสักครู่ การใช้แปรงถ่านคุณภาพดีจะช่วยให้ประกายไฟในช่วงรันอินน้อยลงและเครื่องเดินได้เรียบขึ้น

เคล็ดลับเพิ่มเติม: ทำไมควรเลือกใช้แปรงถ่านคุณภาพอย่าง NKT?

การเลือกแปรงถ่านไม่ได้เป็นแค่การหาขนาดที่ใส่ได้พอดี แต่คุณภาพของเนื้อคาร์บอนและเทคโนโลยีที่ใช้มีผลอย่างมากต่อประสิทธิภาพและอายุการใช้งานของเครื่องมือ

แปรงถ่าน NKT เป็นตัวเลือกที่ช่างมืออาชีพไว้วางใจ ด้วยเหตุผลสำคัญคือ:

• เทคโนโลยี Auto-Cut (ระบบตัดการทำงานอัตโนมัติ): นี่คือจุดเด่นที่สำคัญที่สุด แปรงถ่าน NKT จำนวนมากถูกออกแบบให้มีระบบ Auto-Cut ซึ่งหมายความว่า เมื่อแปรงถ่านสึกจนถึงจุดที่กำหนด สลักภายในจะดีดตัวออกและตัดการทำงานของเครื่องทันที

• ประโยชน์ของ Auto-Cut: ระบบนี้ช่วยป้องกันความเสียหายร้ายแรงต่อ “ทุ่น” หรือ “คอมมิวเตเตอร์” ซึ่งเป็นหัวใจของมอเตอร์ หากใช้แปรงถ่านทั่วไปที่ไม่มีระบบนี้ เมื่อถ่านหมดจนถึงสปริงหรือแกนโลหะ มันจะขูดขีดกับทุ่นจนเป็นรอยลึก ทำให้เกิดประกายไฟรุนแรงและทุ่นเสียหาย ซึ่งค่าซ่อมหรือเปลี่ยนทุ่นนั้นมีราคาสูงกว่าค่าแปรงถ่านหลายเท่า

• คุณภาพเนื้อคาร์บอน: NKT ใช้เนื้อคาร์บอนเกรดสูง ทำให้การนำไฟฟ้าสม่ำเสมอ ลดการเกิดประกายไฟผิดปกติ และช่วยยืดอายุการใช้งานของทุ่น

• ความหลากหลาย: มีรุ่นรองรับเครื่องมือช่างหลากหลายยี่ห้อ ไม่ว่าจะเป็น Makita, Maktec, Bosch, Hitachi และอื่นๆ ทำให้หาซื้อมาเปลี่ยนได้ง่าย

การลงทุนเพิ่มเล็กน้อยเพื่อเลือกใช้แปรงถ่านคุณภาพอย่าง NKT จึงเปรียบเสมือนการซื้อประกันให้กับเครื่องเจียรของคุณ ช่วยป้องกันความเสียหายที่มีค่าใช้จ่ายสูงในระยะยาว

ข้อควรระวังเพิ่มเติม

• เลือกใช้แปรงถ่านให้ตรงรุ่น: ตรวจสอบรหัสรุ่นของแปรงถ่านให้ถูกต้องเสมอ

• ตรวจสอบหน้าสัมผัสทุ่น (คอมมิวเตเตอร์): หากเปลี่ยนแปรงถ่านแล้วเครื่องยังคงมีประกายไฟมาก อาจเป็นไปได้ว่าหน้าสัมผัสของทุ่นไม่เรียบหรือสกปรก ควรให้ช่างผู้ชำนาญตรวจสอบต่อไปนะครับ